verantwoording

Het team van Samenwerkingsschool De Vlasbloem heeft in twee jaar tijd van twee teams een team gemaakt, van twee scholen één samenwerkingsschool. Besturen en ouders werkten mee om dit resultaat te bereiken.

Toen we op het punt kwamen van identiteit, is vastgelegd, dat de geloofsopvoeding van de ouders is, en thuis kan gebeuren.

Zoals een lezer van TROUW schreef: Met de komst van migranten in Nederland kunnen religieuze tegenstellingen de kop opsteken. Dat maakt het belangrijk meer begrip voor elkaars religie en cultuur te ontwikkelen. 

De school is hiervoor de meest geschikte plaats. Daartoe moeten we de kinderen niet opvoeden in een bepaald geloof, maar aandacht besteden aan de religies en de diverse richtingen. Deze lessen moeten waardevrij, en zonder inmenging van religieuze leiders of instituten gegeven worden.

Omdat de Nederlandse maatschappij veel Joods – Christelijke invloeden kent, is besloten binnen het vak levensbeschouwing elke week een Bijbelverhaal te vertellen. Daarbij komen dan verhalen uit andere godsdiensten en culturen om kinderen te laten ervaren dat dingen, die in hun leven gebeuren, vaak al eerder gebeurd zijn. Hoe reageerden de mensen van toen op heftige gebeurtenissen? Wat kunnen ze daar van leren?

Anders dan andere methoden gaat Boekdelen uit van datgene wat we de kinderen willen leren; daar zoeken we verhalen en ander materiaal bij. Dus niet: we volgen de canon van (bijbel)verhalen, maar: eerst een thema kiezen, en dat vullen met verhalen. 

'In iedere religie klinkt door dat het zijn nog niet af is. Mensen denken na over het zijn dat nog komt: 

We zijn er nog niet..., (Bloch) 

maar we komen er wel (Bert en Ernie)

VERBEELDING

Er zullen altijd dingen in een mensenleven zijn die we wel willen veranderen, maar niet kunnen veranderen. Denk maar aan doodgaan, angst voor kanker, voor virussen. Mensen hebben altijd geprobeerd oplossingen te verbeelden: een leven na de dood, iemand die iedereen beter kan maken. Zo kunnen verhalen niet echt gebeurd zijn, en toch waar.

Als kinderen van thuis meekrijgen, dat je deze oplossingen, deze verbeeldingen, deze verhalen, voor waar moet houden, dan spreek je van geloof.

Teams die met Boekdelen werken, geven de kinderen de ruimte de verhalen voor waar te houden, of om de dieper liggende 'boodschap' er in te ontdekken. 

De leerkracht maakt geen keuze voor de kinderen. Hij zal vragen: Hoe zie jíj dat? Hoe verbeeld jij dat? En: wie ben jij in dit verhaal? Herken je iets van jezelf?

Zo krijgen we het voor elkaar, dat een kind 'kijk' op deze wereld krijgt. 

Zo krijgen we het voor elkaar dat het kind de basis legt voor goed burgerschap.

burgerschap

Boekdelen dekt de volgende kerndoelen:

• De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen (kerndoel 37)
• De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit De leerlingen leren informatie te beoordelen in discussies en in een gesprek dat informatief of opiniërend van karakter is en leren met argumenten te reageren (kerndoel 3).
• De leerlingen leren informatie en meningen te ordenen bij het lezen en beluisteren van school- en studieteksten en andere instructieve teksten, en bij systematisch geordende bronnen, waaronder digitale bronnen (kerndoel 6). 

Diverse Boekdelen - thema's bespreken onderwerpen uit het domein Burgerschap. We raden daarnaast aan:

- voor midden- en bovenbouw het spel Terra Nova, een schitterend gezelschapsspel dat met de gehele groep gespeeld kan worden. De kinderen bouwen een eigen eiland-maatschappij op, en krijgen via de leerkracht allerlei uitdagingen aangeboden: er spoelen vluchtelingen aan - wat doen we?

- voor de bovenbouw: lespakket De Derde Kamer, waarin bovenbouwers op een speelse manier leren hoe de Nederlandse democratie in elkaar zit.

Het team geeft levensbeschouwing & burgerschap een vaste plek, om kinderen van deze tijd hun plek in de mensheid te geven. De gekozen thema's leveren de inhoud die we de kinderen mee willen geven. Die thema's zijn leidend, en daar zoeken we verhalen uit alle religies bij. Die verhalen gaan over onszelf, ze zijn geen onzin of gestolde hocuspocus uit het verleden. (Henk Leegte)

Zo krijgen de kinderen de kans niet alleen iemand te zijn, maar ook iemand te worden. (Hannah Arendt) 

De methode leert de kinderen hoe het leven te duiden en te begrijpen. Vooroordelen te slechten. De wereld een beetje beter te maken dan toen zij als kind op aarde kwamen. Kritisch en zelfstandig leren denken, als recept tegen radicaal denken.

De maatschappij lijkt kinderen te vragen: doorwerken, opschieten! Boekdelen leert kinderen ook eens stil te staan, rond te kijken, positie te bepalen, met andere woorden: te beschouwen. We verinnerlijken het gewone, het alledaagse. rituelen maken de wereld aanschouwelijk.

Filosoof Precht schrijft:

'In de toekomst zijn meer dan ooit zones van rust en onthaasting nodig. Concentratievermogen trainen is een van de belangrijkste opgaven in de 21e eeuw.' Precht pleit voor 'bildung'. Dat is: de vorming tot zelfstandige, vrije en goede persoonlijkheden, met gevoel voor geschiedenis en cultuur. (von Humboldt)

Door de methode heen worden de kerndoelen Burgerschap geweven. Ze passen naadloos bij de diverse religieuze thema's.

Omdat de methode op verhalen gebouwd is, staat vertellen centraal. De methode bevat een katern met handreikingen en suggesties over de de techniek van het vertellen: van voorlezen naar vertellen. Andere katernen gaan over feesten, rouw, 4 en 5 mei en Valentijn.

Boekdelen levert materiaal voor per week 3 x 20 minuten les.

Eén les per week bevat een Bijbelverhaal, de andere lessen zijn gevuld met verhalen uit hindoeïsme, boeddhisme, islam, Jodendom, mythologie, filosofie of jeugdliteratuur. Daarnaast is er plek voor gesprekken, spelletjes en creatieve werkvormen als muziek (luisteren en zingen), tekenen en handvaardigheid.

Het lesmateriaal bestaat uit twee-wekelijkse katernen; daarnaast is er mogelijkheid om als gebruiker ideeën en lessuggesties aan te dragen.

• Welke boeken zou de school zelf moeten hebben?

Kijk hiervoor op het tabblad: Boekdelen: welke?

De redactie van Boekdelen heeft haar uiterste best gedaan om alle rechthebbenden van het gebruikte materiaal in en rond de lesthema’s en website te achterhalen. Mocht u van mening zijn dat zij daar niet in is geslaagd, neem dan contact op met info@boekdelen.net.